کنترل پدیده قاچاق در مرزهای کشور به دلیل گستردگی آن تاکنون اثربخشی مطلوبی نداشته است. لذا استفاده از ظرفیت مردمی برای کنترل قاچاق در سطح عرضه راهکاری است که در قالب طرح شبنم مطرح شده است. پدیده قاچاق کالا سالیان متمادی ذهن مسئولان ارشد اقتصادی را به خود مشغول داشته و عمدتاً روشهایی برای کنترل آن استفاده می شده است که نه تنها کمکی به حل این معضل نکرده، بلکه فرآیند های واردات کالا را مشکل تر کرده است. قاچاق کالا به کشور به نوبه خود به صورت زنجیروار مشکلات دیگری را کلید می زند، به عنوان نمونه، قاچاق کالا باعث ورشکستی بنگاه های تولیدی شده و به تبع آن، نرخ بیکاری افزایش می یابد. اینکه کالایی بدون توجه به قوانین حاکم در بازار کشور به فروش برسد، از جنبه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، سلامتی، امنیت ملی و فرهنگی زیانبار خواهد بود.

از اینرو وزارت صنعت، معدن و تجارت به عنوان متولی اصلی بخش تجارت و شبکه توزیع کالا، برای مبارزه توزیع کالای قاچاق و جعلی، اقدام به ایجاد سامانه شبکه بازرسی و نظارت مردمی نموده است.
طرح شبکه بازرسی نظارت مردمی در حقیقت ایجاد سامانه‌ای را دنبال می‌کند که در آن همه مردم می‌توانند، تنها با داشتن یک گوشی تلفن همراه دارای دوربین، و با استفاده از نرم‌افزاری که در اختیار ایشان قرار گرفته است، علاوه بر اطمینان از اصالت کالای خریداری شده و یاری دولت در شناسایی عوامل توزیع کالای قاچاق و جعلی، از مشوق‌های اعتباری نیز برخوردار گردند. در واقع این طرح ضریب نفوذ بازرسی و کنترل کالاهای قاچاق و غیر مجاز را گسترش می‌دهد.

اهداف و مزایای طرح

• امکان سیاست‌گذاری دولت در کنترل بازار و تسهیل در اجرای آن
• اطمینان مردم از نقش موثر دولت در حوزه توزیع کالا
• افزایش امنیت بازار و جلوگیری از تولید و توزیع کالای جعلی و قاچاق
• افزایش اطمینان مردم نسبت به اصالت و کیفیت کالا
• امکان راستی‌آزمایی اصل بودن کالا در هنگام خرید توسط مردم
• حمایت از تولید داخل و واردکنندگان قانونی
• استفاده از فناوری‌های نوین برای برخورد دقیق‌تر و سریع‌تر با متخلفین
• شناسایی کالاهای غیرمجاز تولید شده یا وارد شده
• رهگیری کلیه کالاهای وارداتی و تولیدات داخل از تولید تا مصرف

نقش مردم

همانگونه که اشاره شد، یکی از اساسی‌ترین اهداف مورد نظر این طرح افزایش تعداد بازرسین است. به عبارت دیگر در حال حاضر تعداد زیادی بازرس رسمی و افتخاری با سرزدن و بررسی کالاهای غیرمجاز و قاچاق تخلفات را ثبت نموده و در اختیار مراجع نظارتی و قضایی قرار می‌دهند.مشخص است که تعداد این بازرسان هرچه قدر هم که افزایش یابد (با توجه به بودجه در دسترس) از یک حد معینی فراتر نمی‌رود این در حالی ‌است که شبکه توزیع کالا بسیار گسترده و زیاد است و بین این دو تناسب مطلوبی وجود ندارد. بنابراین در این طرح این امکان برای تک‌تک مردم فراهم شده است که بتوانند به عنوان بازرس عمل نمایند و در نتیجه گستره شبکه بازرسین از شبکه توزیع فراتر خواهد بود.

چگونگی استعلام کالا و گزارش تخلفات

برچسب شبنم دارای یک بارکد دوبعدی منحصر به فرد است که روی هر قلم کالا درج می‌شود و حاوی اطلاعات کامل درباره کالا بوده و قابلیت استعلام اصالت کالا از طریق گوشی تلفن همراه دوربین‌دار و نرم افزار مربوطه، تلفن گویای ۸۸۹۶۹۲۹۶ ، ارسال پیامک به ۳۰۰۰۳۹۲ و همچنین استعلام ازسامانه شبنم به آدرس  www.shabnam.ir را دارد.
مردم می‌توانند برای اطمینان خاطر خودشان هر کالای دارای بارکدی را استعلام نموده و از اصیل بودن آن مطمئن شوند. علاوه بر آن می‌توانند تخلفات مربوط به کالاهایی که بارکد آن مخدوش است یا بارکد ندارد را گزارش نمایند. در صورتیکه تعداد معینی از تخلفات توسط یک فرد گزارش شود و این گزارش‌ها با بررسی بازرسان نهادهای نظارتی تایید شود، مورد تشویق قرار خواهد گرفت

دیدگاه ها بسته است